12/10/2021 - Momenteel is één van de drijfveren achter het platform Leegkomende. Kerken. - Joëll - bezig met zijn afstudeerproject. Als masterstudent stedenbouw aan de TU Delft richt hij zich op ruimtelijke gebiedsontwikkeling en heeft hij een heel bijzonder thema gekozen, perfect in lijn met zijn interesses en de interesses van dit platform: Hoe dorpskerken opnieuw ingezet kunnen worden als 'placemaker' om plattelandskrimp te faciliteren en ervoor te zorgen dat de kernwaarden van dorpen - de identiteit, de gemeenschap, en de lokale functies - bewaard en zelfs versterkt kunnen worden.
Het doel is om een toolbox te creëren waarin ruimtelijke ontwerpinterventies voor verschillende vormen van kerkdorpen en voor verschillende probleemdynamieken samengevoegd worden.
Via deze pagina zullen af en toe updates m.b.t. het afstudeerproject gedeeld worden.
Voor vragen of een inzage in de huidige stand van het project kan je altijd contact opnemen! Onze contactgegevens staan onderaan op de Home-pagina.
11/01/2022 - We zijn nu een aantal maanden verder en ook het project is zich gestaag vorm gaan geven. Uit het eerste onderzoek naar krimpregio’s in Nederland komen een viertal hoofdthema’s naar voren welke de speerpunten vormen voor de ontwerpantwoorden en de toolbox: Identity (de identiteit van het dorp); Community (de lokale gemeenschap en de hechte banden binnen het dorp); Facility (de faciliteiten in het dorp, zoals een supermarkt, bakker of school); en Mobility (het mobiliteitsvraagstuk).
In het kort is de conclusie dat dorpen in krimpregio’s steeds meer te kampen krijgen met wegtrekkende functies en toenemende leegstand. Dit zorgt ervoor dat lokale faciliteiten ook verdwijnen en een supermarkt of basisschool op steeds grotere afstand ligt. Niet alleen heeft dit een negatief effect op het mobiliteitsvraagstuk – mensen zijn meer aangewezen op gemotoriseerd transport en zeker sociaaleconomisch minderwelvarenden ervaren hier de grootste negatieve effecten van, maar ook de identiteit van het dorp komt in het geding. Want wat is een dorp zonder levend dorpshart? Er blijft niet veel meer dan een woonwijk met open ruimte er omheen over. Bewoners zijn opzoek naar een plek waar ze elkaar kunnen treffen en welke de hechtheid van het dorp versterkt en de identiteit waarborgt.
28/02/2022 - Eén van de belangrijkste onderdelen van dit onderzoek is kijken in welke regio’s in Nederland zich precies krimp voordoet en waar precies een toenemende leegstand aan religieus erfgoed plaatsvindt. Op basis van een kruisreferentie van krimp en leegstaande kerken zijn er 24 projectlocaties gekozen welke verder worden meegenomen in het onderzoek. Hiervan zijn vier representatieve locaties genomen welke gebruikt zullen worden als projectlocaties voor de toepassing van de ontwerpimplicaties uit de toolbox.
De volgende stap is op lokaal niveau in gesprek gaan met de bewoners en ondernemers in deze dorpen en aan tafel te zitten met gemeente en kerkbesturen over de realisatie van kerkenvisies en de toepassing hiervan en in hoeverre hierin ook gekeken wordt naar lokale problematiek ter ondervinding van krimp en de wensen van bewoners en ondernemers.
Krimp/groei prognose Nederland 2050: één op de vijf gemeenten zal met krimp te maken krijgen
Bereikbaarheid van zorginstellingen.
Vooral op het platteland is de toegankelijkheid van zorgfaciliteiten laag. Ziekenhuizen liggen al snel op meer dan 25-30km afstand en een lokale huisarts bevindt zich gemiddeld op tien kilometer afstand - een grote afstand, zeker als je minder mobiel bent!
Huidige leegstand religieus erfgoed.
Leegstaand religieus erfgoed in Nederland:
- Nederland telt meer dan 7000 kerkgebouwen;
- Hiervan zijn er ongeveer 1500 herontwikkeld (één op de vijf);
- In de komende twintig jaar zullen er ongeveer 3000 kerkgebouwen leeg komen te staan.
Bereikbaarheid van scholen.
Toegang tot kwalitatief passend onderwijs is een vereiste, maar toch liggen - in voornamelijk rurale regio's - scholen vaak op een afstand die zelfs op de fiets lastig te overbruggen is. Ook is de keuze uit een variatie van onderwijs in deze gebieden minimaal.
11/04/2022 - Er is in de herontwikkeling van kerkgebouwen helaas niet één oplossing die toepasbaar is op alle situaties - ieder kerkgebouw is uniek. Tegelijkertijd bestaat de herontwikkeling van een kerkgebouw ook niet uit één oplossing - een goede invulling bestaat uit een combinaties van mogelijkheden.
Het doel van dit onderzoek is om uiteindelijk een toolbox van ontwerpingrepen te creëren welke zich toespitsen op het kerkgebouw en de dorpskern. De concepten uit deze toolbox vormen niet dé oplossing, maar een paar van de ontelbare mogelijkheden. Geen van de ontwerpen zelf vormen de ultieme uitkomst, maar juist het combineren van deze toolbox elementen schept een nieuw toekomstperspectief.
Om te laten zien hoe de ontwerpingrepen met elkaar en met de omgeving verhouden worden deze toegepast op de drie gekozen projectlocaties: Scharendijke, gemeente Schouwen-Duiveland; Haghorst, gemeente Hilvarenbeek; Leuth, gemeente Berg en Dal.
Op dit moment staat het samenstellen van die toolbox centraal. Zowel de literatuur als de analyses van de verschillende projectlocaties en de interviews met bewoners en gemeente brengen nieuwe elementen voor de toolbox aan. Hieronder een aantal schetsen van de toekomstige toolbox elementen in de vier thema's van Facility, Mobility, Community, en Identity.
Hoe die verschillende elementen samengevoegd worden tot een uniek ontwerp voor ieder van de locaties, dat is iets wat in de komende weken tot stand zal komen!
05/11/2022 - Met veel trots kan ik melden dat het onderzoek en het project afgerond zijn! Het resultaat is te vinden in de repository van de TU Delft:
http://resolver.tudelft.nl/uuid:aa8451b4-3bc3-44c1-b671-d3f45cfa7e25